Systemische lessen in een kinderfilm en wat je daarvan kan leren

In de bioscoop met mijn dochter. Heerlijk, mezelf overgeven aan de magie van de fantasiewereld. Nog altijd geniet ik daar intens van. Je mee laten voeren in belevenissen waarvan je zou willen dat ze in de echte wereld gebeuren. Met happy end natuurlijk.

Familiegeheim

We keken naar een jongetje, dat al zijn hele leventje voelde dat hij muzikant was. Hij hield het verborgen voor zijn familie. Door een heftige gebeurtenis was muziek uitgesloten in hun leven. Ik was meteen wakker geschud! Of beter gezegd, geraakt. Ik voelde mee met het grote verdriet en dit familiegeheim achter de uitsluiting.

Over-overgrootvader had ooit zijn vrouw en kind verlaten om te leven voor de muziek. Over-overgrootmoeder besloot niet bij de pakken neer te zitten, leerde zichzelf schoenen maken en bouwde haar bestaan opnieuw op. Dochter leerde ook schoenen maken en later de hele familie. Muziek mocht er niet zijn, er werd niet over gesproken en over-overgrootvader werd van de gezinsfoto afgescheurd.

Trouw zijn aan jezelf

De jongen, die al schoenen poetsend over de markt struinde, poetste de schoenen van een zanger met een gitaar. Hij vertelde hem dat hij een beroemde muzikant wilde worden. De muzikant wees hem op de talentenjacht die avond op het plein, moedigde hem aan en sprak wijze woorden tot de jongen, over ‘wees trouw aan jezelf’ en ‘grijp je kans’. Op het moment dat hij hem zijn gitaar aanreikte om te laten zien wat hij kon, stoof zijn oma achter hem de markt op en sleurde hem mee naar huis. Daar volgde harde lessen over ‘wij zijn van de schoenen’ en ‘in dit huis en deze familie geen muziek’.

Het verhaal komt op stoom. Het jongetje besluit te vertrekken, verlaat zijn familie en gaat zijn droom achterna. Er volgen allerlei hachelijke avonturen, zelfs in de dodenwereld waar hij zijn zegen op moet halen bij zijn voorouders.

De roep van het familiesysteem

Wat schudde mij zo wakker? Ik ben gefascineerd door systemisch werk. Deze film liet mij een van de basisprincipes zien van systemisch werk. Die van insluiten en uitsluiten. Het gaat over wel of niet erbij horen. Hoe een familie zich vast zet in dat wat er niet mag zijn. En hoe dit vervolgens (via de achterdeur) toch binnenkomt en de dynamiek bepaald. Je kunt wel doen of bepaalde dingen er niet bij horen maar zo werkt het in de praktijk toch niet. Wat je uitsluit blijft aanwezig in het systeem. Andere leden van het systeem nemen die plek over of volgen een voorganger na. De verstrikking is geboren.

De grote verrassing zat aan het eind. De verstrikking zat niet alleen in de uitsluiting van over-overgrootvader. Terug naar het begin.

Over-overgrootmoeder was zelf een begenadigd zangeres maar vond de liefde voor haar kind belangrijker dan haar liefde voor de muziek. Iets wat ze daarvoor wel deelde met haar man. Hij volgde zijn droom. Gezin en muziek gingen niet meer samen. Hoe twee mensen elkaar uitsloten.

De helende beweging

Gelukkig eindigen kinderfilms in een happy end. De jongen kreeg in de dodenwereld de zegen van zijn voorouders, keerde terug naar zijn familie en werd als held onthaald. Als klap op de vuurpijl, de muziek mocht er zijn.

Deze familie had opnieuw haar voorgeschiedenis, over-overgrootvader en de muziek ingesloten waardoor de rust weer terugkeerde in het systeem.

Naast dit basisprincipe zitten er in de film nog meer systemische lessen. Voor wie wil weten welke fantastische film dit was, het gaat om Coco.

Systemisch werk

Waarom ik zo geboeid ben door systemisch werk? Het is een manier van kijken naar systemen (familie- en organisatiesystemen). Het maakt bewust van wat er speelt zonder oordeel. Het biedt helderheid en geeft inzicht. Het gaat er niet om dat het mooi is, het gaat er om dat de werkelijkheid aangenomen wordt. Als in “precies zo, zo is het”.


Terug