Ontmoet Ester van ELLE – Raad van Advies

Ester Wijnen is een voorbeeld voor mannen en vrouwen. En reken maar dat haar kennis wordt verwelkomd in de top van organisaties. Zij is een changemaker en haar visie en kennis gecombineerd met haar charisma is adembenemend.

Ester is net toegetreden tot Topvrouwen.nl en is nu klaar voor haar volgende stap. De stap van commissaris en om haar plek in te nemen in de Raad van Bestuur. Topvrouwen.nl is waar de beste vrouwen te vinden zijn voor de top van BV Nederland.

Ester is moeder van drie kinderen en werkt als interim-directeur in het publieke domein. Nu coacht zij CEO’s en is lid van ELLE Mastermind.

Jij bent speels en serieus. Bijt dat elkaar niet?

Nee, absoluut niet. Dat vult elkaar juist uitstekend aan. Het zijn complementaire kwaliteiten. Het leven is al serieus genoeg. Ook in organisaties voert ernst vaak de boventoon in alles wat er nog moet en zo vergeten we te spelen. Zelf heb ik het ook nodig. Ik ken dat ook, dat ik me in de serieuze kant kan verliezen, zeker als ik voel dat er een zware verantwoordelijkheid op mij rust. Spelen brengt dan verlichting, maakt ons meer menselijk. En het brengt echt dingen naar boven die we anders minder gemakkelijk aanboren. Spelen doe je meer vanuit je onderbewuste. Voordat je gaat nadenken vormt het antwoord zich vaak al. Eigenlijk is dat veel krachtiger dan woorden. En bovendien, met humor zijn de zaken daarna gemakkelijker bespreekbaar.

Ik zal wat voorbeelden geven. Zo vroeg ik eens vijf teamleden om hun beeld op te stellen van hoe zij naar het team keken. Ze keken me verbaasd aan toen ik ze Playmobil gaf maar tegelijk zag ik pretoogjes bij ze. Het maakt meteen iets los. En het laat in een oogopslag zien hoe anders men kijkt en denkt. Bij een dag over leiderschap bij een politiekorps vroeg ik ze om een schild te maken (met kleuren, knippen en plakken) met daarin hun waarden verwerkt. Echt, er gebeuren meteen dingen op een ander bewustzijnsniveau.

Ook buiten werken is voor mij spelen. Met een bestuurder waar ik drie jaar lang intensief mee samenwerkte in een reorganisatie, ging ik lopen in het bos. Ruimte voor een ander gesprek, het vertragen, de boslucht, zo kwamen we weer tot onszelf. Op die momenten wanneer we weer eens te veel in de materie waren verzonken, wisten we allebei dat het weer tijd werd voor een boswandeling. Kortom, ik weet dat ik mijn werk alleen maar goed kan doen als ik balans houd tussen serieus zijn en spelen. Ik doe mezelf er een plezier mee.

Als vrouw coach je mannen en vrouwen op C-niveau. Wat is jouw advies aan jonge vrouwen die willen bereiken wat jij hebt bereikt?

Ik heb eigenlijk maar één advies en dat geef ik steevast aan mensen die hun leiderschap willen ontwikkelen. Werk aan je persoonlijke ontwikkeling. Leer reflecteren op jezelf. Dat brengt je zoveel verder dan al die inhoud en kennis. Natuurlijk helpt dat ook om je daarin te scholen maar het is niet zaligmakend. Ik heb door mijn interim-werk met veel managers samengewerkt en de meesten zitten op posities omdat ze inhoudelijk omhooggeklommen zijn. Dat maakt ze nog geen goede leiders. Dus als mensen mij vragen, zal ik voor die MBA gaan of toch iets anders, dan zeg ik, kies voor jezelf. Investeer in je persoonlijk leiderschap. De enige manier om echt te groeien als mens. Ga uit je comfortzone. Leer over jezelf door jezelf grondig te onderzoeken. Leer je persoonlijke waarden kennen, leer luisteren naar je hart en ontwikkel je intuïtie. De weg van leiderschap gaat over de weg naar binnen. Veel te weinig leiders kijken echt naar binnen.

Het doet me denken aan een vrouwelijke manager die ook twijfelde over haar vervolgopleiding. Na wat gesprekken met elkaar zei ze, ik kies toch voor intuïtief leiderschap. Het voelde ongemakkelijk want buiten haar comfortzone. Kijk, dat is een stoere keuze. En het heeft haar zoveel gebracht. Dan ben ik blij dat ik dat zetje mag geven.

Interim-directeur klinkt intimiderend en toch ben jij op en top vrouw die sturing geeft aan een organisatie. Hoe houd jij dat in stand?

Interessante vraag. Mensen hebben vaak een bepaald beeld. Ik kwam eens ergens binnen waar vooraf al rondging: ‘Die Ester, dat is een harde tante.’ En dat beeld kwam totaal niet uit. Dus als je als vrouw een stevige positie bekleedt, wordt er al veel ingevuld. Mensen die mij kennen en met mij werken weten dat het veel genuanceerder ligt. Ik houd van duidelijkheid en aanpakken, dat wordt vaak verward met hard. Ik durf te zeggen dat juist heel veel leiders moeite hebben met duidelijk zijn. Ze draaien eromheen, bang om niet aardig gevonden te worden. Nou, daar richt je meer schade mee aan dan dat het de mensen vooruithelpt.

Voor mij draait alles om balans. Mens en resultaat, actie en reflectie, kracht en zacht. Werk met je hoofd en werk met je hart. Het empoweren van mensen heeft ook die twee kanten. Als leider moet je zowel empathisch als kritisch zijn. Ik ben er altijd op gericht dat te doen wat de mens het meeste dient. Uiteindelijk draait het leven voor mij daar om. Hoe kan ik bijdragen aan jouw ontwikkeling? Daar hoort wel eerlijkheid bij.

Waar haal jij jouw energie en enthousiasme vandaan?

Ik ben een onstuimig gepassioneerd mens. Ik voel zoveel drive voor het werk dat ik doe. Juist ook toen ik in 2007 voor mezelf begon als interim-manager. In mijn eerste interim-klus boden ze me meteen aan of ik niet voor vast wilde blijven (dat is overigens daarna nog vaak gevraagd). Ik dacht neeeeh, wat ik nu doe is zo gaaf, dat wil ik nog veel vaker doen. Juist dat ik in zoveel organisaties ben geweest en overal vlammetjes mag ontsteken, dat is toch fantastisch, daar krijg ik energie van. Dat zit helemaal niet in grootste zaken. Soms voelt het als heel basaal wat ik doe. Maar als iemand tegen mij zegt: ‘Ik werk hier al twintig jaar en je bent de eerste die aan me vraagt, waar ik me persoonlijk op wil ontwikkelen?’ Dan val ik eerst steil achterover en ben daarna zo dankbaar dat ik dat mag brengen.

Ook ben ik een sportvrouw, ik speelde tot mijn 44^e in dames 1 volleybal, nog steeds recreatief en coach het team van mijn dochter. Ik ben fanatiek en kan mijn vuur kwijt in het volleybal. Diezelfde vurigheid neem ik mee in mijn werk, mensen mogen mij ergens op afrekenen. Ik houd van presteren en het moet wel echt ergens over gaan. Ik kan lang pieken en volhouden, mijn rust pak ik in de periode tussen twee klussen in. Die energiefactor draait ook weer om de mens. Mijn inspiratie haal ik uit ontmoetingen. Ik voel zoveel vreugde om samen met mensen te werken aan de bloei van een organisatie. En die bloei is de optelsom van de individuele groei. Dat ik daarin mag inspireren en de richting aan mag geven, dat is dan weer mijn ding. Alleen al van deze vraag krijg ik veel energie. Moet je nagaan hoe dat voor mij werkt.

Wilde je altijd aan de top staan?

Misschien toch wel. Op de lagere school was ik het beste meisje van de klas. Ik kan me niet heugen dat ik daar bewust mee bezig was, het ging zo. Als enige meisje ging ik naar het VWO. Op mijn 7^e begon ik met volleybal, op mijn 15^e speelde ik bij de senioren. Misschien was het op mijn 24^e nog niet de top die ik in beeld had maar wel wist ik, ik wil gezien worden, ik ben het waard, ik heb wat te bieden.

Over mijn baankeuze heb ik goed nagedacht. Daar was niets toevalligs aan. Na mijn studie wist ik, ik ga niet in een groot bedrijf werken om ergens als starter op een grote afdeling in een hoek te verdwijnen. Alleen een positie onder de directeur vond ik goed genoeg. Dus koos ik voor het MKB. En zo werd ik in mijn eerste baan Hoofd Administratie. Hop, meteen in het Management Team. Later werd ik controller bij een ander bedrijf. Het was een familiebedrijf en het was best pijnlijk toen de directeur in een MT-vergadering tegen zijn managers zei: ‘Als mij hier wat overkomt, wil ik dat Ester de leiding overneemt.’ Ik was 27 jaar. Natuurlijk voelde ik me gewaardeerd maar het was ook wel gênant naar mijn collega MT-leden.

Later leerde ik hoe mijn keuze voor deze plek samenhangt met mijn persoonlijke geschiedenis. Mijn ouders gingen scheiden toen ik 14 jaar was. Mijn moeder verdween uit beeld, ik woonde met mijn zus bij mijn vader. Hij was een kritisch man, het was niet gauw goed genoeg. Ik leerde voor mezelf te zorgen en dat betekende, mezelf in de kijker spelen. Zelfvertrouwen had ik wel. Toch was ik na 4½ jaar werken in het MKB ook daar wel klaar. Ik dacht, nu moet ik weg hier, anders ga ik steeds doen wat ik goed kan maar groei ik niet meer. Ik had meer intellectuele uitdaging nodig. En zette toen mijn vizier op grote complexe organisaties.

Zo kwam ik op mijn 29^e bij Achmea terecht. Daar heb ik in zeven jaar tijd zeven verschillende rollen vervuld. Het was een fantastische omgeving om te groeien en te leren. Het was één grote speeltuin. Ik was opgenomen in een MD-traject (management development) met de bedoeling om op mijn 40^e directeur te worden. Toen werd ik op mijn 36^e boventallig en begon voor mezelf. Ik ben enorm dankbaar voor alle kansen die ik kreeg. Het gaat er wel om dat je zelf steeds je hand opsteekt. Dat deed ik.

Welke eigenschappen zorgen dat jij altijd overzicht houdt?

Ik ben gezegend met mijn beschouwende en analytische kwaliteiten. Ben een goede waarnemer. Ik overzie het grote geheel, doorzie patronen en systemen en dat komt me enorm van pas. Complexiteit doorgronden als uitdaging. Dat terugbrengen naar eenvoud en overzicht, daar houd ik van. Iets in mij wil altijd ordenen en samenhang aanbrengen. Zodat het weer duidelijk wordt. Helderheid vind ik een mooi woord. Ik houd ervan dat de dingen helder zijn en voor iedereen te begrijpen. Ik hoor vaak dat mijn manier van communiceren een gave is. Dat helpt me ook in het overzicht. Want door mijn inzicht en overzicht goed over te brengen aan anderen hebben we samen een goed beeld.

Naast al mijn energie en vurigheid heb ik ook een rustige kant. Ik kan mijn kalmte goed bewaren als de druk toeneemt. Waar sommigen gaan stressen en in alle onrust voorover gaan hellen, leun ik dan eerder achterover. De tegengestelde beweging maken is sowieso wel iets dat ik goed kan. Ik bof dat ik zowel mijn mannelijke als vrouwelijke kwaliteiten goed ontwikkeld heb. Ik kan spelen met wat ik inzet op welk moment.

Veel vrouwen en mannen kijken naar je op. Wat is het beste advies dat je ooit gaf aan een CEO?

Ik zat eens in een ingewikkeld traject met meerdere CEO’s over het versterken van hun strategische samenwerking. Ik ben dan scherp gespitst op ‘wat gebeurt hier nu echt’. Ik voelde aan alles, dat wat boven de tafel werd gezegd niet klopte met het gevoel onder tafel. Een spel van zakelijke belangen, organisatorische visies en verschillende leiderschapsstijlen en persoonlijkheden waarin de emoties soms hoog opliepen. Tegen een van de directeuren zei ik in een één-op-één gesprek: ‘Durf kleur te bekennen en maak daarmee jezelf vrij. Wat houdt je tegen?’ Niet veel later kwam eruit dat het geen versterking werd van de samenwerking maar een ontmanteling. Dat gaf ineens zoveel lucht. Maar voor zoiets zijn dan eerst maanden nodig en wordt veel geld aan adviseurs uit gegeven. Ik begrijp het maar ergens is dat zo zonde.

Door dit soort processen ben ik erg geboeid. Waarom doen we het zo en kan het anders? Als we op de laag van CEO’s meer durven te werken vanuit ons gevoel en intuïtie dan kunnen we echt slagvaardiger werken. Nemen we betere beslissingen. Dat is echt mijn overtuiging. Maar het is spannend en nog ongewoon. Juist daarin wil ik van betekenis zijn. CEO zijn met hoofd, hart en buik. Doen vanuit je ZIJN.

Interview door Lucinda Douglas (september 2019), eerder verschenen op de haar website. 

 

Terug